Waardoor kinderyoga op school een schot in de roos is

De maatschappij eist veel van kinderen, de nadruk ligt steeds meer op resultaten. Kinderyoga laat kinderen “zijn”, laat een kind zijn eigen waarde ontdekken en laat een kind spelenderwijs zijn eigen grenzen verkennen.

Kinderyoga zou een onderdeel van het basisprogramma op iedere school moeten zijn!

Dat is nogal wat zou je zeggen, maar kinderyoga heeft een onmiskenbaar diep en helend effect op kinderen, omdat het ze op een rustige manier in contact brengt met hun lichaam, hun grenzen, met anderen, met hun ademhaling en met hun gevoelskant.

Deze 7 effecten van (kinder) yoga heb ik toegelicht:

1. Lichaamsbewustzijn

2. Observatie van zichzelf

3. Zelfvertrouwen

4. Contact met anderen

5. Samenwerken

6. De fantasie juist stimuleren

7. Contact met het gevoel

1. Lichaamsbewustzijn

Ieder kind heeft een lichaam, 
maar hoe vaak staat een kind werkelijk stil bij dat lichaam? 
Hoe vaak speelt een leerkracht daar op in? 

We zijn het er allemaal over eens dat het belangrijk is dat de kinderen niet teveel in hun hoofd zitten.
Dat ze ‘goed geaard zijn’ en dat ze zelf aanvoelen of zelfs aangeven wanneer ze moe, hyper of humeurig zijn bijvoorbeeld.
Dat is alleen niet zo gemakkelijk, ga jezelf maar na…

Het begint met het contact met het lichaam. Met yoga in het programma zouden basisschooldocenten meer mogelijkheden krijgen om kinderen te leren om ‘met zijn/haar lichaam te praten’.

En even praktisch: yoga oefeningen zijn tussendoor makkelijk in te passen, bijvoorbeeld bij lesovergangen of tijdens een gymles. Veel variatie mogelijk, denk aan rek-strek oefeningen, ademhaling, ontspanning, enzovoort.

2. Observatie van zichzelf

"Als kinderen zichzelf 1ontdekken, kan eigenwijsheid 
zomaar overgaan in eigen wijsheid..."

Door regelmatig met yoga bezig te zijn, gaat een kind leren meer naar zijn lichaam, gevoelens en gedrag kijken.
Het kind leert spelenderwijs zichzelf te observeren en dat leidt tot een andere manier van denken over zichzelf, tot mentaliteits-verandering.
Het kind wordt bewuster van zichzelf en zijn gedrag.

Als een kind doorkrijgt hoe hij/zij reageert op een situatie en wat iets met hem of haar doet, dan lukt het ook beter om contact te houden met wat hij/zij wil of zou moeten doen.
Concentratie en focus worden dan vanzelf beter.

3. Zelfvertrouwen

“Met de borst vooruit heeft niet alleen fysieke voordelen.”

Als een kind in contact is gebracht met zijn lichaam, zichzelf beter begrijpt en de interactie met anderen beter aan leert voelen, leidt dat tot toegenomen zelfvertrouwen.

Door het begrip dat ontstaat over zichzelf wordt het kind zich bewuster van het effect dat zijn houdingen, lichaam en bewegingen hebben op zijn humeur.

Hij voelt zich gewoonweg beter na de yogales. Als je het vaker herhaalt, wordt het weer versterkt.
De manier waarop het kind naar de wereld kijkt en de wereld ingaat wordt dan ook beter.

Het kind voelt zich gesterkt. De oefeningen bekrachtigen dat.

Eigenlijk wordt het kind erin bevestigt dat er een heleboel kracht in zichzelf zit, en wordt hij minder geraakt door de dingen die om hem heen gebeuren.

4. Contact met anderen

“Yoga gaat ook over het contact met jezelf te verbeteren 
en daardoor ook met anderen.”

In sommige yoga oefeningen wordt er op een subtiele wijze contact gemaakt met anderen.

Ieder kind is geboren niets wetend van alle regels, van manieren, van omgangsvormen, van taal, niks van dit alles.
Het enige wat een kind als baby had waren zijn zintuigen en zijn gevoel. Dat is dan ook wat hij gebruikte in het contact met anderen.
In de loop der jaren kan het zijn dat een kind daar steeds minder bewust van wordt. Hij leert juist dingen af…

In yoga wordt juist weer ingespeeld op het gevoel, op de verbinding die er tussen mensen bestaat.
Spelenderwijs. Juist door dat weer te voelen, zal zijn contact met anderen erdoor verbeteren. Grenzen aangeven is belangrijk.

Het is niet voor niks dat een kind laatst na een kinderyoga les tegen mij zei: “dit is het beste wat ik ooit heb gedaan”.

Het had alles te maken met het toegenomen inzicht in de verbinding, eerst met zichzelf en dan ook met anderen.

5. Samenwerken

“Spelenderwijs respectvol met elkaar om leren gaan
heeft positieve gevolgen voor de samenwerking,
ook buiten de lessen om."

Kinderen worden al vroeg met afspraken en verplichtingen geconfronteerd. Ze moeten meehelpen op scholen, bij de sportvereniging, thuis.
In het kinderyogabordspel zitten oefeningen om samen, in contact met andere kinderen, iets te doen.
Ze moeten daarin soms intuïtief handelen, zich openstellen, ondersteunend zijn.

Dat gaat soms anders dan op school.

Het bevordert de samenwerking, creativiteit en de saamhorigheid.

Ze begrijpen bijvoorbeeld door te leren hoe de samenwerking tussen dieren kan gaan, dat het belangrijk is om je op elkaar af te stemmen. Ook dat het belangrijk is om goed te kijken en te luisteren en ook wat het is om leiding te geven en om geleid te worden.

Dat alles door heel bewust stil te staan bij de zintuigen en het gebruik ervan. En ook door bewust te zijn van je invloed van dat wat je doet op de ander.

6. De fantasie juist stimuleren

“Droom jezelf maar even weg, 
en je komt weer beter hier terug.”

Sommige kinderen worden dromers genoemd en daar wordt vaak negatief over gedaan.
Maar grote sporters weten bijvoorbeeld dat het visualiseren van een actie een enorm effect kan hebben op de prestatie die ze leveren met bijvoorbeeld het verspringen.

In yoga wordt de dromer, die in ieder kind aanwezig is, actief gemaakt en benut om zichzelf te leren ontspannen en prettig te voelen.

De fantasie wordt benut en daarmee de gedachtekracht, het kind leert dat wat hij denkt en voor zichzelf creëert direct invloed heeft op zijn gevoel.

In yoga kan het zomaar gebeuren dat een kind gaat begrijpen dat hij zelf zijn eigen wereld mee creëert. Er worden meer verbindingen in de hersenen gemaakt, wat zorgt voor meer begrip én creativiteit.

7. Contact met het gevoel

“Hoe voelt jouw buik nu?”

Zomaar een vraag die ik bij het beoefenen van het kinderyogabordspel of in de yogales stel aan een kind.

Wij zijn vaak erg bezig met ons hoofd: beredeneren, converseren, analyseren en berekenen. Kinderen die hier worden opgevoed krijgen dat mee. Daar zit een goede kant aan, “look before you leap”! Zorgvuldig je keuzes maken en beredeneren… het kan heel belangrijk en nuttig zijn.

Toch gaat het in het leven ook om het contact maken met het gevoel, met de buik en het hart, precies iets waar in yoga aandacht aan wordt besteed. Bijvoorbeeld in het doorvoelen van het lichaam, en het bewust worden waar blokkades zitten… Na iedere yoga oefening wordt er ook ruimte geboden om stil te staan bij het gevoel dat het teweeg heeft gebracht en daardoor leert een kind steeds beter omgaan met dat eigen gevoel, want oefening baart ook hier kunst! Leren reflecteren, ontzettend goed voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.

Ik ben van mening dat deze bovengenoemde effecten zo belangrijk zijn, en naast bestaande methodes een enorme toegevoegde waarde zou kunnen hebben op scholen. Aanvullend zijn.

Je kunt yoga namelijk ontzettend goed koppelen door oefeningen aan te bieden die samenhangen met de bovengenoemde thema’s.

Workshops en bijscholing

In 2008 volgde ik de opleiding tot kinderyogadocent bij de Weideblik en ik heb gemerkt dat ik in de loop der jaren heel wat ervaring heb opgebouwd met kinderyoga en het kinderyogabordspel die enorm van toepassing en voor kinderen ingezet kan worden, juist in deze tijd. Sinds 2015 verzorg ik workshops bij De Weideblik in Wageningen.

18 September en 13 november 2021 (als onderdeel van de opleiding tot kinderyogadocent) staan er weer twee workshops gepland: (https://www.deweideblik.nl/opleidingen/workshops/ ).
Daar kan ik je meenemen in de praktijk van deze blog, met meditatie, tai chi en verdieping van de yoga houdingen en lessen, waarin we oefeningen doen, doorvoelen en bespreken. Deze workshops zijn ook erg geschikt als bijscholing voor kinderyoga docenten.

Yoga leert je even uit de routine te geraken en geeft je verschillende mogelijkheden om je beter voor te bereiden op alle uitdagingen die je tegen komt in het leven. Wat mij betreft meer dan genoeg redenen om het op iedere school in te zetten!

Je kunt het spel tegenwoordig rechtstreeks bij mij kopen op www.triskal.org en ik heb er ook een tweetal online training bij geschreven, waarin alle oefeningen van het spel, en ook de symboliek van de dieren, zijn ingesproken en/of zijn gefilmd.

Over de online training

In deze online cursus krijg je filmpjes van 1-4 minuten van alle 37 oefeningen, dus van:

• yoga-,

• massage en ontspannings-,

• energie en tai chi-,

• spel-oefeningen, uit het door mij ontwikkelde www.kinderyogabordspel.nl

WAT GA JE ONTWIKKELEN?

• Je inzicht in het gebruik en de werking van het kinderyogabordspel

• Toepassing en uitleg van de verschillende oefeningen

• Inspiratie om het spel te gaan toepassen

• Je inzicht in de mogelijkheden van het kinderyogabordspel

Ook maak je kennis met:

• extra oefeningen, die niet in het spel zijn opgenomen

• de geleide meditaties, ingesproken door mij

• extra filmpjes, ook met kinderen opgenomen

  

• ZO KRIJG JE ANTWOORD OP DE VRAGEN:

• Hoe voer ik die oefening nu eigenlijk uit?

• Wat zijn mogelijke varianten?

• Hoe ziet dat er uit in een les?

Het is gebaseerd op de jarenlange ervaring die ik heb opgedaan als (kinder)yogadocent en de vele malen dat ik het spel heb toegepast, zowel in de klas als op een sportschool of in een yogastudio.

1Bij hij, zichzelf of zijn wordt natuurlijk ook de vrouwelijke of meisjes kant bedoeld.